اجاره نامه چيست؟
اجاره نامه قراردادي است كه بين دو طرف معامله يعني موجر و مستاجر بسته ميشود. در اين سند جزئيات ملك، حدود، شرايط و ميزان وديعه و اجاره بها درج ميشود. برخي از افراد به اشتباه به جاي اجاره نامه از قولنامه استفاده ميكنند. ضمن اينكه برخي هم اجاره نامه را به صورت دستي مينويسند و به مشاور املاك مراجعه نميكنند كه در اين صورت ممكن است با انواع دعاوي اجاره عليه موجر يا مستأجر مواجه شوند. نكته اول اين است كه در واقع اجاره نامه با قولنامه تفاوت دارد. ضمن اينكه در ادامه به تفاوت اجاره دستي و اجارهنامه رسمي هم ميپردازيم.
انواع اجاره نامه
در قسمت قبلي ديديد كه تعريف اجاره نامه ساده به نظر ميرسد. فرقي هم نميكند كه بخواهيد اجاره نامه منزل را منعقد كنيد يا اجاره نامه مغازه بنويسيد. اما همين قرارداد انواع مختلفي دارد و از بخشهاي مختلفي تشكيل شده است. در اين قسمت بيشتر درباره انواع اجاره نامه صحبت ميكنيم:
اجاره نامه رسمي: اين اجاره نامه در محضر بين طرفين امضا ميشود و بهترين و رسميترين گزينه است.
اجاره نامه بنگاهي: همانطور كه مشخص است، اين اجاره نامه در مشاور املاك تنظيم ميشود و مشمول ماده ۱۰ قانون مدني ميشود.
اجاره نامه دستي: اين گزينه هم معمولا بين موجر و مستاجر نوشته و امضا ميشود و براي انعقاد آن به محضر يا بنگاه مراجعه نميكنند.
تفاوت اجاره نامه رسمي و اجاره دستي
همانطور كه اشاره كرديم اجاره نامه رسمي در محضر امضا ميشود و درواقع بهترين گزينه است. اما اجارهنامه دستي و بنگاهي هر دو مشمول ماده ۱۰ قانون مدني ميشوند و از نظر دادگاه معتبرند. با اينكه متن هر دو هم ميتواند يكسان باشد، مهمترين تفاوت آنها داشتن كد رهگيري در نسخه بنگاهي است. ضمن اينكه مشاور املاك به خوبي ميتواند موارد مهم را توضيح دهد و در مراحل اوليه بروز مشكل به حل اختلاف كمك كند.
استعلام اجاره نامه
پيشتر هم اشاره كرديم كه ميتوانيد قرارداد اجاره را در دفتر اسناد رسمي يا بنگاه منعقد كنيد. بعد از پرداخت هزينه كامل هم ميتوانيد يك نسخه براي خودتان دريافت كنيد و كد رهگيري بگيريد. اما اگر هنوز اطمينان كامل نداريد ميتوانيد با مراجعه به سايت ايران املاك به عنوان سامانه ثبت معاملات املاك، ببينيد كه اجاره نامه ثبت شده باشد و كد رهگيري را قالب پيامك دريافت كنيد.
معني عبارتهاي مهم در اجاره نامه
از آنجايي كه قراردادهاي موجود در كشور ما اهميت حقوقي دارند، در نتيجه بايد اصطلاحات مهم آنها را بشناسيد. در متن قرارداد اجاره هم چنين كلماتي وجود دارد كه در ادامه با آنها بيشتر آشنا ميشويد:
موجر: اجارهدهنده
مستأجر: اجارهكننده
عين مستأجر: مورد اجاره
مال الاجاره: اجارهبها
اجرت المثل: بهايي كه براي يك كالا يا خدمات بر مبناي قيمت نمونه مشابه تعيين ميشود. اين مبلغ از قبل بين طرفين توافق نشده است.
بيشتر بخوانيد: نكات حقوقي املاك در فروش و اجاره
فسخ اجاره نامه
در هر قراردادي امكان فسخ وجود دارد، ضمن اينكه طرفين هم تحت شرايطي مشخص حق فسخ دارند. در اين قسمت ميخواهيم بيشتر درباره فسخ اجاره نامه صحبت كنيم.
فسخ اجاره از سوي مستاجر: داخل اجارهنامه جزئيات مهمي درج ميشود. در صورت اينكه مشخص شود هر كدام از اين موارد خلاف واقع بوده است طرف مقابل ميتواند قرارداد را فسخ كند. در صورتي كه مورد اجاره داراي مشكل جدي باشد يا موجر درباره عيب مورد نظر چيزي نگفته باشد، امكان فسخ از طرف مستأجر وجود دارد. البته كه مالك ميتواند عيب موجود را رفع كرده و مورد اجاره را تحويل دهد.
فسخ اجاره از سوي موجر: موجر هم حق دارد قرارداد را فسخ كند. براي اين موضوع هم ميتواند دلايل مختلفي داشته باشد. به عنوان مثال ميتوان به ديركرد در پرداخت اجارهبها به مدت سه ماه، تغيير كاربري و استفاده غير از جزئيات موجود در قرارداد، اجارهدادن ملك به مستأجر ديگر و انجام اعمال خلاف و منافي عفت عمومي اشاره كرد.
منبع: https://divar.ir/daal/real-estate-legal-tips/rent-contract-principles/