دادخواست يا عريضه به معني دادخواهي كردن است و در اصطلاح حقوقي به آغاز اقامه دعوا از سوي خواهان عليه خوانده از طريق سيستم دادگستري گفته مي‌شود. در بسياري از مواد قانوني دادخواست به معني برگه دادخواست استفاده مي‌شود يعني برگهاي كه شخص به وسيله آن دادخواهي خود را به دادگاه ارائه مي‌كند. در ادامه با نحوه تنظيم و ارائه دادخواست آشنا خواهيد شد.
دادخواست (در قديم: عرضحال) شكايتي است كه به مراجع قضائي به صورت نوشتاري يا گفتاري عرضه مي‌شود. دادخواست وسيله رسمي احقاق حق است كه از طريق مراجعه به دادگاه‌ها صورت مي‌گيرد. دادخواست نوشتاري به‌وسيله برگهاي به نام برگ دادخواست انجام مي‌گيرد. دادخواست شكايت حقوقي است.
دادخواست نوعي درخواست است اما هر درخواستي دادخواست نيست. دادخواست بايد در قالب و فرم ويژه‌اي به دادگاه عرضه مي‌شود اما درخواستها (مثلاً درخواست تأخير جلسه از دادگاه) شكل خاصي نداشته و هزينه‌اي هم به آن تعلق نمي‌گيرد.
دادخواست همچنين با اظهارنامه تفاوت دارد. اظهارنامه وسيله رسمي مطالبه حق است كه از سوي اداره ثبت اسناد يا دفاتر دادگاه‌ها ابلاغ مي‌شود ولي دادخواست را از راه مراجعه به دادگاه‌ها عرضه مي‌كنند. همچنين ميتوان براي پيگيري دادخواست به سامانه عدل ايران مراجعه نمود.
ريشه‌شناسي
عريضه (به عربي: عريضه) وام‌واژه عربي در فارسي است كه به معني دادخواست ميان فارسي‌زبانان رايج شده است.
شرايط دادخواست
در ايران، دادگاه نه فقط بعد از عرضه دادخواست از سوي افراد ذي‌نفع، مي‌تواند به دعوا رسيدگي كند و رسيدگي آن هم محدود به خواسته‌اي خواهد بود كه شخص در دادخواست اعلام كرده‌است. دادخواست‌هاي دريافتي بايد به زبان فارسي (زبان رسمي ايران)، به صورت كتبي و بر روي برگهاي چاپي ويژه‌اي تهيه شود.
مشخصات خواهان (وكيل و نماينده قانوني در صورت وجود)، خوانده و خواسته در بايد در دادخواست درج شود. درج نام و نام خانوادگي و اقامتگاه و امضا در دادخواست الزامي است و نبود آن باعث رد فوري دادخواست مي‌شود. برگ دادخواست مي‌توانيد همچنين داراي پيوستهايي باشد.
دادخواست
شهرونداني كه قصد دارند براي نخستين بار در دادگاه عليه شخصي اقامه دعوا كنند، اطلاع ندارند كه براي مطرح كردن اين دعاوي مي‌بايست چه اقداماتي انجام دهند و همين امر موجب سرگرداني آن‌ها در مراجع قضايي و دادگاه‌ها مي‌شود. رسيدگي به دعاوي حقوقي در دادگستري مستلزم تقديم دادخواست از طرف مدعي (خواهان) مي‌باشد. (ماده ۴۸ قانون آئين دادرسي مدني) دادخواست به دفتر دادگاه و در نقاطي كه چندين شعبه وجود دارد، به دفتر شعبه اول تسليم مي‌گردد. دادخواست به برگه چاپي مخصوصي گفته مي‌شود كه درخواست خواهان در آن قيد شده‌است يا به عبارت ديگر «دادخواست بيان ادعا نزد مراجع قضايي در اوراق مخصوص است». دادخواست را ميتوان از محل فروش اوراق قضايي واقع در كليه دادگستري‌ها و مجتمع‌هاي قضايي در سراسر كشور تهيه نمود. دادخواست اغلب حاوي نكات زير مي‌باشند:
نام، نام خانوادگي، نام پدر، سن، اقامتگاه و در صورت امكان شغل خواهان
در صورتي كه دادخواست توسط وكيل تقديم شود، مشخصات وكيل بايد درج گردد.
قيد نشدن مشخصات يا ناقص بودن آن باعث رد دادخواست خواهان مي‌گردد.
نام، نام خانوادگي، اقامتگاه و شغل خوانده.
تاريخ تقديم دادخواست بايد شمسي و با تمام حروف نوشته شود
در صورت قيد نشدن مشخصات يا ناقص بودن آن، دادگاه طي يك اخطاريه به خواهان فرصت مي‌دهد تا نسبت به رفع نقص اقدام نمايد در غير اين صورت دادخواست خواهان رد خواهد شد.
تعيين خواسته و بهاي آن مگر آنكه تعين بها ممكن نبوده يا خواسته «مالي» نباشد.
خواسته يا مالي است يا غيرمالي.
تعهدات يا جهاتي كه به موجب آن خواهان خود را مستحق مطالبه مي‌داند به طوري كه مقصود واضح و روشن باشد.
آنچه را كه خواهان از دادگاه درخواست دارد (عنوان دادخواست)
شرح دادخواست: ذكر ادله و وسايلي كه خواهان براي اثبات ادعاي خود دارد، از اسناد و نوشته‌ها، شهود و غيره.
دادخواست و كليه برگهاي پيوست به آن بايد در دو نسخه و در صورت تعدد مدعي‌عليه به عده آن‌ها علاوه بر يك نسخه باشد.
امضاي خواهان و در صورت عجز از امضا، اثر انگشت او.
دادخواست بر حسب مرحله دادرسي
دادخواست حسب آنكه در كدام مرحله دادرسي باشد انواع گوناگوني دارد:
۱- بدوي يا نخستين
كه دادرسي به مفهوم اعم كلمه در اين مرحله آغاز مي شود و دعواي نخستين اقامه مي شود . به آن دادخواست اصلي نيز گفته مي شود.
۲- طاري
هر دادخواستي كه در جريان دعاوي اقامه شده، تقديم گردد. در صورت وحدت منشا يا ارتباط كامل دعواي اقامه شده با دعواي اصلي ،دادخواست طاري محسوب مي شود كه انواع ان عبارت اند از:
الف- دادخواست اضافي: دادخواستي است كه به وسيله ي ان خواهان در ضمن رسيدگي ،دعواي ديگري علاوه بر دعواي قبلي مطرح كند
ب- متقابل: دادخواستي است كه به وسيله ي ان خوانده اصلي در مقام دفاع ازخود عليه خواهان اصلي اقامه مي كند
ج- جلب ثالث: دادخواستي است كه شخص ثالثي به خواست يكي از دو طرف دعوا (خواهان و خوانده) به دادرسي جلب مي گردد.
د- ورود ثالث: دادخواستي است كه به وسيله ان شخص ثالثي كه مدعي حقي براي خود يا براي تقويت يكي از اطراف دعوا (خواهان يا خوانده) است، وارد دادرسي مي‌شود.
۳- واخواهي
اين دادخواست براي خوانده ايي كه در طول دادرسي در دادگاه حقوقي نخستين ( دادگاه عمومي شهرستان) حاضر نبوده و براي اين خوانده ي غائب ، حكم غيابي صادر شده باشد.دادخواست واخواهي به خوانده غائب ،اين حق را مي دهد كه به حكم دادگاه شهرستان اعتراض كند.
۴- دادخواست تجديد نظر
اين دادخواست بعد از صدور حكم از دادگاه نخستين به خواهان يا خوانده دعواي نخستين يا هر دو، حق اعتراض و تجديدنظر مي‌دهد. دادخواست تجديدنظر به دادگاه نخستين صادر كننده حكم تقديم مي شود و بعد از انجام تشريفات قانوني كل پرونده به يكي از شعب دادگاه تجديد نظر استان جهت بررسي دوباره ارسال مي شود.
دادخواست اينترنتي
دادخواست اينترنتي يا آنلاين نوعي دادخواست است كه از طريق صفحات وب با ثبت اطلاعاتي نظير نام و ايميل در يك فرم امضا مي‌شود. اغلب پس از رسيدن تعداد امضاها به يك حد نصاب يا پايان زمان مقرر شده، متن دادخواست به خوانده جهت پيگيري ارسال مي‌شود. اولين نمونه دادخواست اينترنتي در سال 1998 به موفقيت رسيد و پس از آن پلتفرم‌هاي اينترنتي مختلفي ميزبان ثبت دادخواست و جمع‌آوري امضاي الكترونيك شدند. امروزه وبسايت Change.org در مقياس بين‌المللي بزرگترين بستر انتشار دادخواست‌هاي اينترنتي است. در ايران نيز وبسايت كارزار بزرگترين بستر جمع‌آوري امضاي الكترونيك براي شهروندان ايراني است.
منبع: https://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%AF%D8%A7%D8%AF%D8%AE%D9%88%D8%A7%D8%B3%D8%AA
دوشنبه ۰۷ آذر ۰۱ | ۱۱:۳۲ ۴۹ بازديد
تا كنون نظري ثبت نشده است
سرمایه ورودی برای پیش خرید آپارتمان