قرارداد عبارت است از توافق اداري دو طرف كه در نتيجه آن رابطه جديدي بوجود مي آيد يا رابطه حقوقي موجود را تغيير مي دهد. تنظيم انواع قرارداد حقوقي از مهمترين خدمات وكيل پايه يك دادگستري به شمار ميرود.
پيمان Contract :
- مجموعه اسناد و مدارك غير قابل تفكيك است كه براي انجام كار يا خدمات بين دو طرف مبادله ميشود.
- توافق مستند قانوني است براي تهيه كالا، اجراي عمليات يا ارائه خدمات.
- يعني موافقتنامه پيمان، نامه پذيرش، برگ پيشنهاد مناقصه، شرايط عمومي، خواستههاي كارفرما، جدولها، پيشنهاد (فني) پيمانكار و هر گونه مدرك ديگري (در صورت وجود) كه در متن موافقتنامه پيمان يا در نامه پذيرش درج شده باشد.
- منظور از پيمان عبارت از تعهداتي است كه طرفين قرارداد طبق اسناد و مدارك پيمان، جهت اجراي وظايف، مسئوليتها و تعهدات نسبت به يكديگر به عهده ميگيرند و اين به مثابه موافقتنامه بين طرفين محسوب ميشود.
قرارداد: Contract
- مجموعه اسناد و مدارك غير قابل تفكيك مشخص شده در موافقتنامه است، كه براي انجام خدمات موضوع قرارداد، بين دو طرف مبادله ميشود.
- قرارداد عبارت است از توافق ارادي دو طرف كه در نتيجه آن رابطه جديدي به وجود ميآيد يا رابطه حقوقي موجود را تغيير ميدهد.
موافقتنامه: Agreement
سندي است كه در آن مشخصات اصلي قرارداد، مانند مشخصات دو طرف، موضوع، مدت، حقالزحمه و تعهدات دو طرف بيان شده است و بايد به امضاي هر دو طرف برسد.
1- پيمان مهندسي و تدارك تجهيزات و كالا Engineering and procurement contract (EPC) :
پيماني است كه در آن مجموعه خدمات طراحي، مهندسي و تأمين مصالح و تجهيزات و نظارت بر نصب و راهاندازي توسط يك پيمانكار انجام ميشود.
2- پيمان تدارك تجهيزات و كالا و ساختمان و نصب Procurement and construction contract (PC) :
پيماني است كه در آن مجموعه خدمات تأمين، مصالح و تجهيزات و عمليات ساختمان و نصب و راهاندازي توسط يك پيمانكار انجام ميشود.
3- پيمان مهندسي، تدارك تجهيزات و كالا و ساختمان و نصب Engineering, procurement and construction contract (PC) :
يك نوع پيمان طرح و ساخت است كه در آن مجموعه خدمات مهندسي و طراحي و تهيه و تأمين تجهيزات و مصالح و عمليات ساختمان و نصب و راهاندازي، تماماً توسط يك پيمانكار انجام ميشود.
4 - پيمان كليدگردان :Turnkey contract
- پيمان كليدگردان پيماني است كه پيمانكار مسئوليت طراحي، تهيه و تدارك مصالح و تجهيزات، ساخت و نصب و ساير كارها براي تكميل طرح را به عهده دارد و طرح را در وضعيت عمليات و آماده بهرهبرداري تحويل كارفرما ميدهد و كارفرما فقط مسئوليت بهرهبرداري را به عهده دارد. و همچنين تأمين موقت منابع مالي نيز به عهده پيمانكار ميباشد و پس از تكميل، هزينهها به وي پرداخت ميشود.
- يكي از روشهاي اجراي طرح و ساخت ميباشد كه پيمانكار تأمين مالي، طراحي و ساخت را برمبناي مشخصات تعيين شده و قيمت مورد توافق انجام ميدهد. بعد از تكميل كار و راهاندازي، كارفرما تمام هزينهها را پرداخت ميكند.
5- پيمان با مبلغ ثابت Fixed price contract :
پيماني است كه مبلغ آن در مناقصه اعلام و يا بر اساس فهرستبها تعيين ميشود.
يادآوري- در صورت تغيير در شرايط اقتصادي مبلغ نهايي قابل تعديل است.
6- پيمان با مبلغ مقطوع Firm fixed price contract - fixed price contract :
پيماني است كه مبلغ آن ثابت بوده و هيچگونه تعديل قيمت به آن تعلق نميگيرد.
اين نوع پيمان با پيمانكاري منعقد ميشود كه تجربه اجرايي اين قبيل كارها را داشته باشد و تمام مسئوليت قيمت متوجه وي ميباشد و ضمناً بيشترين انگيزه را براي كنترل هزينهها و كارايي بيشتر پيمانكار دارد.
- پيماني است كه عليرغم تغييرات در شرايط اقتصادي مبلغ آن قابل تعديل نيست.
7- پيمان يك قلم : Lump sum contract
- پيمان با مبلغ ثابت كه بر اساس مناقصه تك قيمتي منعقد شده است.
- پيماني است با مبلغ ثابت براي انجام يك طرح و يا كار مشخص، كار يا طرح، با محدوده مشخص و شرايط از پيش تعيين شده و با توافق اوليه انجام ميشود. مبلغ قرارداد قابل تغيير نميباشد مگر اينكه حجم كار تغيير كند و دو طرف با مبلغ آن به توافق برسند.
8- پيمان متره Measurement contract :
پيماني است كه در آن، با اندازهگيري مقدار كار انجام شده، پس از تكميل كار، و قيمتگذاري آن براساس فهرست بهاي مورد توافق، از مبلغ پيمان اطمينان حاصل ميشود.
9- پيمان با تعديل قيمت Contract with adjustment :
پيماني است كه قيمت يا مبلغ آن با استفاده از فرمول از قبل توافق شده تعديل ميشود.
10- پيمان مختلط مقطوع و فهرست بها Firm fixed price and unit price contract :
پيماني است كه قسمتهايي از آن (كه دقيقاً مشخص شده است) به صورت مقطوع و بقيه قسمتها (كه هنگام عقد پيمان دقيقاً مشخص نيست) به صورت فهرستبها ميباشد.
11- پيمان طرح و اجرا Design and construct contract :
پيماني است كه پيمانكار پروژهاي را بر اساس اطلاعات ارائه شده به وسيله كارفرما، طراحي و اجرا ميكند.
12 - پيمان اماني Cost reimbursement contract :
پيمان بر اساس هزينههاي انجام شده ميباشد.
13- پيمان اماني با سقف هزينه :Target cost contract
پيمان اماني است كه در آن سقف هزينه اوليه برآورد ميشود و پس از خاتمه كار تفاوت بين سقف هزينه و هزينه واقعي بر اساس توافق بين كارفرما و پيمانكار سرشكن ميشود.
14- پيمان اماني ذينفع : Cost plus contract
پيمان اماني است كه پرداخت به پيمانكار بر اساس هزينههاي واقعي به علاوه درصدي از هزينهها يا دستمزد انجام ميشود.
15- پيمان اماني ذينفع با مبلغ ثابت :Cost plus fixed fee contract
پيماني است كه مبلغ آن بر اساس توافق در بدو قرارداد تعيين و ثابت ميباشد، اين قيمت ثابت با هزينههاي عملي تغيير نميكند مگر اينكه كارهاي مورد پيمان تغيير پيدا كند، اين نوع قرارداد براي پيمانكار انگيزهاي براي كنترل هزينهها پديد ميآورد و در غير اين صورت خسارت زيادي را متحمل خواهد شد.
16 - پيمان اماني ذينفع با درصد سود Cost plus a percentage fee contract :
- قراردادي است كه قيمت كار پيمانكار مقطوع نيست، اما معادل درصد تعيين شده (به عنوان سود) علاوه بر هزينههاي مستند به پيمانكار پرداخت ميشود.
- پيماني است كه هزينههاي مستند پيمانكار به علاوه درصدي به عنوان سود به وي پرداخت ميشود.
17- پيمان اماني ذينفع با قيمت ثابت و پاداش Cost plus award fee contract :
قرارداد بر مبناي پرداخت هزينهها كه شامل دو قسمت ميباشد: 1- قيمت مبناي ثابت اوليه 2- مبلغي به عنوان پاداش، كه تمام يا قسمتي از آن در طول كار به پيمانكار پرداخت ميشود. اين پاداش انگيزهاي است كه پيمانكار در منابع مالي و زمان صرفهجويي كند و كيفيت فني كار را نيز مد نظر قرار دهد و ميزان پرداخت پاداش بر مبناي قضاوت و ارزيابي كار پيمانكار از طرف كارفرما بر اساس پيمان تعيين ميشود.
18- پيمان دستمزدي Labour-only contract :
پيماني است كه تنها براي تأمين نيروي كار منعقد ميشود.
19- پيمان مذاكرهاي (توافق يا قرارداد بدون مناقصه) Negotiated contract :
- قراردادي كه بر اساس بررسي صلاحيت و قدرت اجرايي و سوابق و تجهيزات يك يا چند پيمانكار بدون مناقصه منعقد ميشود. مبلغ و شرايط پيمان نيز بر اساس مذاكره تعيين ميشود.
- پيماني است كه بر اساس شروط مالي و شروط ديگر بين كارفرما و يك پيمانكار واحد مذاكره و توافق شده است.
20- پيمان مناقصهاي :Competitive bid contract
پيماني است كه از طريق مناقصه و دعوت از تمام آنهايي كه خواهان و داراي توان انجام آن هستند، برنده مناقصه مشخص و با وي پيمان بسته ميشود.
21- پيمان مديريت Management contract :
پيماني است كه به موجب آن پيمانكار در مرحله طراحي، خدمات مشاورهاي ارائه ميكند و پس از عقد پيمان، در كارگاه مسئول برنامهريزي و مديريت تمام امور و اجراي كامل پيمان ميباشد.
22- اجراي كار به روش پيمان مديريت Execution using project management contract :
در اين روش اجراي كار از طريق ترك تشريفات مناقصه به يك پيمانكار مديريت واگذار ميشود و پيمانكار مديريت در ازاي مديريت فني و اجرايي حقالزحمه مقطوعي دريافت ميكند. هزينه اجراي عمليات (به استثناي حقالزحمه مديريت) از وجهي كه كارفرما به حساب مشترك واريز ميكند پرداخت ميشود (حساب مشترك با امضاي نماينده كارفرما و رئيس كارگاه است). حداكثر هزينه اجراي عمليات بر مبناي فهرستبهاي مربوط و ضرايب آن به اضافه 20 درصد به عنوان صعوبت نيمه كاره بودن آن محاسبه ميشود. اين روش براي كارهايي كه از پيمانكار خلع يد شده يا قسمتي از طرح كه قبلاً انجام شده است، به كار ميرود. (موضوع بخشنامه شماره 66900 مورخ 15/11/61 سازمان مديريت و برنامهريزي كشور)
23- متمم پيمان Supplementary of contract :
- پيماني است مستقل كه در ادامه كار پيمان قبلي به منظور تكميل آن منعقد ميشود.
- متمم پيمان، پيماني است كه در ادامه پيمان قبلي براي ادامه كار مشابه منعقد ميشود.
24- پيمان دست دوم Sub contract :
پيماني است كه به منظور انجام قسمتي از كار يا بخشي از خدمات توسط شخص ثالثي با پيمانكار اصلي بسته ميشود.
25- قرارداد اندازهگيري مجدد Remeasurement contract :
پيماني است كه براي انجام كار بر اساس حجم عمليات و واحد بهاي مربوط تنظيم شده است و پرداخت بر مبناي مقادير اقلام كار انجام شده و قيمت واحد آنها صورت ميگيرد.
26 - پيمان مذاكرهاي (توافق يا قرارداد بدون مناقصه) :Negotiated contract
- قراردادي كه بر اساس بررسي صلاحيت و قدرت اجرايي و سوابق و تجهيزات يك يا چند پيمانكار بدون مناقصه منعقد ميشود. مبلغ و شرايط پيمان نيز بر اساس مذاكره تعيين ميشود.
- پيماني است كه بر اساس شروط مالي و شروط ديگر بين كارفرما و يك پيمانكار
27- قرارداد همسان Standard form contract - model form contract :
قراردادي است كه موافقتنامه، شرايط عمومي، شرح خدمات و حقالزحمه مصوب داشته باشد.
28 - قرارداد ناهمسان Customized contract :
قرارداد ناهمسان قراردادي است كه موافقتنامه، شرايط عمومي، شرح خدمات يا حقالزحمه مصوب نداشته باشد و يا هر يك از مدارك مصوب ياد شده در آنها قابل استفاده نباشد.
29 - قرارداد پژوهشي Research contract :
قراردادي است كه براي انجام دادن خدمات يا كارهاي پژوهشي و تحقيقاتي مورد استفاده قرار ميگيرد
30 - قرارداد همكاري Cooperation contract :
قرارداد همكاري عبارت است از توافقي كه بين دو يا چند شركت مشاور يا پيمانكار براي انجام يك طرح مشخص يا يك كار به عمل ميآيد. در اين توافق، حدود وظايف و مسئوليت هر كدام از شركتها مشخص شده است.
31 - قرارداد كار :
قرارداد كار عبارتست از قرارداد كتبي يا شفاهي كه به موجب آن كارگر در قبال دريافت حقالسعي، كاري را براي مدت موقت يا مدت غير موقت براي كارفرما انجام ميدهد.
تبصره 1- حداكثر مدت موقت براي كارهايي كه طبيعت آنها جنبه غير مستمر دارد توسط وزارت كار و امور اجتماعي تهيه و به تصويب هيئت وزيران خواهد رسيد.
تبصره 2 - در كارهايي كه طبيعت آنها جنبه مستمر دارد، در صورتي كه مدتي در قرارداد ذكر نشود، قرارداد دائمي تلقي ميشود.
32 - موافقتنامه ليسانس License agreement :
عبارت است از يك قرارداد كه به وسيله آن صاحب ليسانس حق استفاده قانوني از ليسانس را به ديگري ميدهد.
منبع: معاونت توسعه مديريت و برنامه ريزي منابع
شكواييه نوعي سند حقوقي است كه براي آغاز اقامه دعواي كيفري از سوي شاكي تهيه شده و به دادستان ارائه ميشود. از آنجايي كه نحوه تنظيم، ثبت و پيگيري شكواييه از اهميت خاصي برخوردار ميباشد، توصيه ميكنيم در اين خصوص به يك وكيل پايه يك دادگستري و يا مشاور حقوقي مراجعه نماييد.
وقتي جرمي اتفاق ميافتد كسي كه از جرم زيان ديده حق شكايت و درخواست احقاق حق خود را دارد. اين شكايت از طريق متني با عنوان شكواييه صورت ميگيرد. شكواييه به دادخواست شباهت زيادي دارد در هر دو آنها خواسته مشخصي از دادگاه طلب ميشود و مدارك و مستندات مدعي يا شاكي در آن ذكر ميشود. تفاوت مهم آنها اين است كه دادخواست معمولاً خطاب به دادگاه حقوقي نوشته ميشود اما شكواييه در زماني كه جرمي اتفاق افتاده باشد نوشته شده و خطاب به دادستان نوشته ميشود. انتخاب نوع شكواييه و تعيين دقيق جرم هم ظرافتهاي خاص خود را دارد كه رعايت نكردن آنها موجب شكست در پرونده خواهد شد.
منبع: https://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%B4%DA%A9%D9%88%D8%A7%DB%8C%DB%8C%D9%87
به گفته وكيل دعاوي كيفري، مهمترين تفاوت امور كيفري و حقوقي را ميتوان در اين جمله خلاصه نمود: در دعاوي كيفري يكي از طرفين، متهم به ارتكاب جرم ميباشد ولي در دعاوي حقوقي يكي از طرفين تعهد خويش را نقض نموده است.
به صورت كلي دعاوي حقوقي به مواردي اختصاص دارد كه مربوط به اموال و اشخاص است و پس از خاتمه دعوا طبق حكم مراجع قضائي، فرد موظف است وظايف قانوني كه براي او تعيين شده را انجام دهد. در صورتي كه دعاوي كيفري در رابطه با اعمالي است كه جرم شناخته ميشوند و در نهايت طبق نظر قاضي براي فرد مجرم مجازات نيز تعيين ميشود.
جرم چيست؟
طبق ماده 2 قانون مجازات اسلامي هر رفتاري اعم از فعل يا ترك فعل كه در قانون براي آن مجازاتي تعيين شده باشد، جرم محسوب ميگردد.
ساير تفاوتهاي امور كيفري و حقوقي هم مربوط به نحوه طرح دعوا، مراجع ذيصلاح رسيدگي به دعاوي، هزينههاي دادرسي و... هست.
در ادامه بعضي از اصطلاحات پركاربرد در دعاوي كيفري و حقوقي رو با هم مقايسه ميكنيم:
آيين رسيدگي به دعاوي:
دعاوي حقوقي: آيين دادرسي مدني
دعاوي كيفري: آيين دادرسي كيفري
اولين اقدام براي طرح دعوي:
دعاوي حقوقي: تنظيم دادخواست
دعاوي كيفري: تنظيم شكواييه
فردي كه طرح دعوي ميكند:
دعاوي حقوقي: خواهان
دعاوي كيفري: شاكي
فردي كه عليه وي طرح دعوي شده است:
دعاوي حقوقي: خوانده
دعاوي كيفري: متشاكي يا مشتكيعنه
ضمنا به خاطر داشته باشيد، تعدادي از دعاوي حقوقي بدون حضور وكيل متخصص به سرانجام ميرسد (در اكثر موارد با وجود دوندگيها و صرف وقت و هزينه)؛ اما حضور وكيل در دعاوي كيفري از اهميت خاصي برخوردار است.
پينوشت: تا حالا فيلمي ديدين كه طرف متهم به قتل باشه ولي وكيل نداشته باشه؟
تصور كنيد يك نفر، يك ملك تجاري مانند مغازه را از مالك آن اجاره ميكند و در آنجا كسب و كار خويش را راه مياندازد. بعد از گذشت مدتي از صدقه سر كسب و كار اين مستأجر، آنجا حسابي رونق گرفته و محل رفت و آمد تعداد قابل توجهي مشتري ميشود. حال اگر مالك از مستأجر بخواهد كه مغازه را تخليه نموده و نقل مكان كند، تكليف شهرت و رونقي كه به واسطه كسب و كار اين مستأجر در ملك موجر به وجود آمده است، چه ميشود؟
وكيل دعاوي ملكي ميگويد: قانون براي حمايت از مستأجران اماكن تجاري، امتيازي را براي آنان در نظر گرفت كه طبق آن ميتوانند در هنگام تخليه، مبلغي را به عنوان سهم خود از شهرت و رونق به وجود آمده در ملك از موجر دريافت كنند.
نخستين بار قانون روابط مالك و مستأجر در سال 1339 حقي را به عنوان حق كسب يا پيشه يا تجارت بدين منظور تعريف نمود. اما آنچه امروزه به عنوان حق كسب يا پيشه يا تجارت ميشناسيم مربوط به قانون روابط موجر و مستأجر مصوب سال 1356 ميباشد. با گذشت زمان و اصلاحات قوانين مختلف، قانون روابط موجر و مستأجر نيز دچار تغيير شد و در سال 1376 نسخه كاملتري از آن به تصويب رسيد. در نسخه جديد، حق كسب يا پيشه يا تجارت به حق سرقفلي تغيير نام پيدا كرد. البته جزئيات اين دو با يكديگر متفاوت است.
• لازم به ذكر است كه مرجع و مبناي تمامي قراردادهاي اجاره پيش از سال 1376، قانون روابط موجر و مستأجر سال 56 ميباشد و به قراردادهاي اجارهاي كه پس از سال 76 منعقد شدهاند، طبق قانون روابط موجر و مستأجر سال 76 رسيدگي ميشود.
• حق كسب يا پيشه يا تجارت به صورت خودكار در تمام قراردادهاي اجاره پيش از سال 56 لحاظ ميشود اما حق سرقفلي تنها در صورتي قابل پرداخت ميباشد كه در قراردادهاي مربوطه ذكر شده باشد.
به عقيده حقوقدانان، وقتي زن و مرد در طول زندگي مشترك خود اموالي را به دست ميآورند، ميتوان اين دارايي را حاصل تلاش مشتركشان دانست؛ ولي به هنگام طلاق، تمامي مايملك به شخصي ميرسد كه به نام او باشد و اصولا در كشور ما اموال خانواده متعلق به مرد است. به گفته وكيل دعاوي خانواده قانونگذاران، شرطي را با عنوان شرط تنصيف اموال در سند ازدواج پيشبيني كردهاند كه تكليف وضعيت مالي زن پس از طلاق روشن گردد.
طبق اين شرط كه از سال 1360 جزء شروط ضمن عقد ازدواج قرار گرفت، مرد موظف است هنگام طلاق تا نيمي از دارايي خود را كه در ايام زناشويي به دست آورده و مبلغ دقيق آن توسط دادگاه مشخص ميشود به زن پرداخت نمايد. لازم به ذكر است كه امضاي اين شرط در سند ازدواج اختياري بوده و متن آن نيز قابل تغيير ميباشد.
مبلغي كه در نهايت براي انتقال از طرف مرد به زن معين ميشود، به موارد مختلفي بستگي دارد كه از آن جمله ميتوان به ميزان تاثير زن در كسب اين اموال، تعداد فرزندان، و... اشاره نمود. اين مبلغ كه توسط دادگاه مشخص ميشود، حداكثر ميتواند نصف دارايي مرد در طول زندگي مشترك باشد.
شروط اعمال تنصيف اموال مرد در ايران
طبق قانون اين شرط تنها زماني اعمال ميشود كه درخواست طلاق از طرف مرد باشد. به عبارتي در مواردي كه زن درخواست طلاق داده و يا در شرايط طلاق توافقي، اين شرط اجرا نميشود. همچنين درخواست طلاق مرد نبايد به علت كوتاهي زن در وظايف همسري و يا سوء رفتار و اخلاق زن باشد.
خوب است بدانيد كه اين شرط در بسياري از كشورهاي خارجي نيز اعمال ميشود. براي مثال در برخي از ايالات آمريكا وقتي زن و شوهر تصميم به جدايي ميگيرند اموال آنها به نسبت مساوي تقسيم خواهد شد. بنا بر قانون خانواده در كشور كانادا نيز زوجيني كه ازدواج آنها رسمي باشد، پس از طلاق ملزم هستند تمام اموالي كه بعد از ازدواج به دست آوردهاند را محاسبه نموده و هر يك از طرفين كه مبلغ داراييش بيشتر بود ميبايست نصف مابهالتفاوت دو مبلغ را به طرف ديگر بپردازد.
واژه سند رو هممون به كرات شنيديم؛ تعريف حقوقيش هم به اين صورته:
سند نوشته مكتوبيست كه بتوان در دادگاه به منظور اثبات ادعاي خود و يا دفاع در برابر ادعاي طرف مقابل به آن استناد كرد.
اما چيزي كه شايد كمتر شنيده شده باشه، بحث رسمي يا غيررسمي بودن اسناد هست. بنا به گفته وكيل دعاوي ثبتي، اسناد به دو دسته رسمي و عادي تقسيم ميشوند. اسناد رسمي به آن دسته از اسناد گفته ميشود كه توسط يك مأمور رسمي در حدود صلاحيتش و طبق مقررات قانوني تنظيم شده باشد؛ بنابراين تمامي اسنادي كه در اداره ثبت اسناد و املاك و يا دفاتر اسناد رسمي به ثبت رسيده باشد، سند رسمي نام گرفته و ساير اسنادي كه از اين قاعده مستثنا باشند نيز سند عادي محسوب ميشوند.
همانطور كه از اسامي آنها بر ميآيد، سند رسمي از امتيازات بيشتري نسبت به سند عادي برخوردار است. براي مثال:
- سند رسمي از وجاهت قانوني بيشتري برخوردار است.
- اين دسته از اسناد، در دادگاه قابل انكار نيستند و اگر ادعايي در جهت رد آنها مطرح شود فقط مربوط به جعل اسناد ميباشد.
- در صورتي كه جانشينان رسمي طرفين يك قرارداد، دچار اختلاف شوند، سند رسمي براي صاحب آن اعتبار بيشتري را به همراه خواهد داشت.
با توجه به موارد گفته شده توصيه ميكنيم در سريعترين زمان ممكن، به كمك يك وكيل امور حقوقي ثبتي، نسبت به ثبت اسناد خود اقدام نماييد.
4 وظيفه وكيل شركتها
چرا هر كسب و كاري نياز به يك وكيل دعاوي تجاري دارد؟ تمامي كسب و كارهاي كوچك اين امكان را دارند كه در آينده به يك شركت بزرگ منتهي شوند؛ اما مسلما در اين مسير با چالشهاي متفاوتي سروكار دارند كه بعضي از آنها تنها با كمك و راهنماييهاي مشاور حقوقي شركتهاي تجاري ميسر خواهد بود. از اين رو به توصيه بسياري از صاحبان كسب و كار، بهرهمندي از وكيل امور تجاري در موفقيت مشاغل نقش بهسزايي دارد.
به طور كلي مواردي كه در ادامه به بيان آن ميپردازيم، مهمترين اقدامات وكلاي امور تجاري خواهند بود:
- مسائل كلي شركت كه شامل تنظيم اساسنامه، اظهارنامه، شركتنامه و... ميباشد. در ادامه نيز رفع اختلافات حقوقي سهامداران و مديران، امور مربوط به ماليات و خريد و فروش سهام و مسائل مربوط به بورس در اين دسته قرار ميگيرند.
- در صورت پيشآمد اختلافات و دعاوي حقوقي در مراجع قضايي تنظيم دادخواست، حضور در جلسات دادگاه، دفاع و... نيازمند حضور وكيل خواهد بود.
- تنظيم قرارداد را ميتوان از جمله مواردي بر شمرد كه نهتنها در امور تجاري، بلكه در تمامي امور نيازمند حضور و نظارت وكيل تجاري ميباشد. چهبسا بازخواني و انجام اصلاحات در قراردادهاي شركت از بروز ضرر و خسارتهاي مالي و غيرمالي بسياري جلوگيري نمايد.
- تنظيم اسناد تجاري مثل چك، سفته و يا ضمانتنامههاي بانكي و بيمهاي نيز از وظايف وكيل تجاري ميباشد.
وكيل، نماينده يا جانشين كسي است كه از طرف شخص ديگري (حقوقي يا حقيقي) به موجب عقد وكالت براي انجام كاري مأمور ميشود. وكيل در موضع دفاع، از تامينات شغل قضا برخوردار است و شخصاً امكان مبادرت به تجارت ندارد چون خلاف شان اوست. حرفه وكالت از آثار مترتبه بر تجارت، پيروي نميكند و بدين جهت، وكالت در دعاوي دادگستري را نميتوان يك كسب و كار تلقي كرد. مويد اين حقيقت قانوني، سياستهاي كلي نظام در امور قضايي است كه وكالت را در زيرمجموعه امور قضايي آورده است و در قانون اساسي نيز در فصل سوم يعني فصل حقوق ملت ذكر شدهاست و از اصل چهل و چهار مستثني است.
وكالت يك عقد جايز است كه در چارچوب مقررات قانون مدني منعقد ميشود و طرفين آن وكيل و موكل ناميده ميشوند. ميتوان براي وكيل انتخابي حد و مرزي مشخص كرد كه در چه زمينهاي اجازه وكالت از طرف موكل دارد و در چه زمينهاي خود شخص بايد براي آن كار حضور داشته باشد.
نايب السلطنه را در دوره صفويان «وكيل» ميگفتند و عنوان «وكيل الرعايا» هم از همينجا برخاسته است.
انواع وكالت
وكالت مطلق: يعني اين كه شخصي را براي تمام امور شخص ديگري را وكالت كند (فروش يا خريد يا پرداخت هزينه خانواده ……)كه وكيل نيازي به اجازه از موكل خود را ندارد.
وكالت مقيد: مورد وكالت معين است و وكيل بايد در همان مورد معين، عمل نمايد (صرفاً خريد خانه يا فروش ماشين و…..)
مورد وكالت بايد امري باشد كه به موجب قانون يا طبيعتا در انحصار شخص نباشد و خود شخص موكل بتواند آن را انجام دهد. براي نمونه وكالت در مجلس معامله كه بايد خودش عمل نمايد و نميتواند ديگري را وكيل نمايد.
گونهها
انتخابي
در مواردي بكار ميرود كه شخصي، وكيل خود را انتخاب و با انعقاد قرارداد وكالت از او ميخواهد وكالت او را براي دفاع از حقش در مراجع قضايي برعهده بگيرد. وكيل دادگستري به فردي گفته ميشود كه معمولاً پس از طي كردن آزمونها و آموزشهاي مختلف حقوقي و دريافت پروانه وكالت دادگستري، مجوز وكالت و حضور در مراجع قضائي از جانب اشخاص ديگر را دريافت ميكند. در ايران پروانه وكالت دادگستري توسط مركز مشاوران قوه قضاييه و كانون وكلاي دادگستري به دارندگان شرايط وكالت اعطا ميشود.
تسخيري
در مواردي كه دعوايي كيفري جريان داشته و عليرغم ضروري بودن حضور وكيل، در دادرسي و محاكمات، به دليل امتناع متهم از اخذ وكيل يا نداشتن توانايي مالي براي اين كار، وكيلي براي دفاع از متهم وارد پرونده نشدهاست كه در اين صورت به تشخيص دادگاه، از بين وكلاي دادگستري وكيل رايگان براي او گرفته ميشود. عنوان وكيلي كه به اين ترتيب وارد پرونده ميشود، وكيل تسخيري است.
معاضدتي
در مواردي كه اشخاص براي دفاع از حقوق خود در دعاوي حقوقي نياز به وكالت داشته باشند ولي توان مالي انتخاب وكيل را نداشته باشند با تشخيص اداره معاضدت مركز وكلاي قوه قضاييه و كانون وكلاي دادگستري، وكيلي به صورت رايگان دفاع از حقوق شخص مُعسِر را برعهده ميگيرد. عنوان وكيل ياد شده در اين موارد، وكيل معاضدتي است.
اتفاقي
اگر شخصي تحصيل كرده رشته حقوق باشد ولي پروانه وكالت نداشته باشد و بخواهد به صورت اتفاقي براي حل مشكلاتي كه بستگان نزديك او در مراجع قضايي دارند، با طي مراحل قانوني و پرداخت هزينه مربوط ميتواند به اين امر اقدام كند. شخصي كه با اين روش وكالت موردي براي دفاع از حقوق بستگانش گرفتهاست را وكيل اتفاقي گويند.
منبع: https://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%88%DA%A9%DB%8C%D9%84
مشاوره رابطه اي است بين دو فرد كه در آن يكي مي كوشد تا ديگري را درك و در حل مسائل سازگاري و انطباقي كمك كند. مشاوره حقوقي، مشاوره تحصيلي ، مشاوره حرفه اي و اجتماعي و نظاير آنهاست .
ريشه واژه مشاوره
مشاوره، كلمهاي عربي و يك مصدر است. معناي واژگاني آن، مشورت كردن و اقدام به تشكيل شورا و مشورت با ديگران است مشاوره داراي ابعاد و انواع بسيار و گستردهاي است؛ به طور عموميمشاوره تخصصي از رشته ها و مهارت هاي زير مجموعه روانشناسي است.
برخي ابعاد مشاوره عبارتند از:
مشاوره تحصيلي، مشاوره خانواده، مشاوره شغلي، مشاوره توانبخشي و... كه در اين ميان مشاوره ژنتيك از زير مجموعه هاي علم روانشناسي نميباشد.
وظيفهٔ مشاور به عنوان شخصي كه داري مهارتهاي علمي رواندرماني است، ياري رساندن و ارائهٔ راه حل به مراجع دربارهٔ مشكلاتي است كه مراجع در شغل، روابط، احساسات و ديگر امور خود مطرح ميكند.
رشتهٔ دانشگاهي مشاوره، در ايران، داراي مقاطع كارشناسي ، كارشناسي ارشد و دكتراست.
از نظر واژه شناسي، مشاوره به مجموعه فعاليتهايي اطلاق ميشود كه در جريان آن، فردي را در غلبه بر مشكلات تحصيلي شغلي و خانوادگي اش ياري ميدهند.
همه ما غالباً در معرض مشكلات و مسائلي قرار ميگيريم كه به دليل محدود بودن دانش و تجربياتمان به همفكري با ديگران نياز پيدا ميكنيم. ميدانيد كه حتي با ثباتترين افراد نيز گاهي از بحرانهاي عاطفي مصون نيستند. تحولات و تغييراتي كه در زندگي رخ ميدهد. مانند قبولي در دانشگاه، ازدواج، دور شدن از خانواده و دوستان، بيماري و از دست دادن آنهايي كه دوستشان داريم. گاهي ما را دچار ترديد، نگراني، تعارض و حتي بحران ميسازد.
لازم به ذكر است هنگام سازش با محيطي جديد و تجربهاي نو، داشتن احساسات فوق تا حد طبيعي است اما اگر اين احساسات منفي از حد طبيعي بيشتر شود، ميتواند باعث كاهش تمركز آرامش و سلامت جسم و روان گردد.
مشاوره يكي از حرفه هاي ياورانه (Helping professions) است و حرفه ياورانه را ميتوان حرفه اي توصيف كرد كه اعضاي آن از آموزش و گواهينامه ويژه براي انجام خدمتي خاص و مورد نياز همنوعان جامعه خود برخوردارند
منبع: ميگنا
قرارداد عبارت است از توافق اداري دو طرف كه در نتيجه آن رابطه جديدي بوجود مي آيد يا رابطه حقوقي موجود را تغيير مي دهد. تنظيم انواع قرارداد حقوقي از مهمترين خدمات وكيل پايه يك دادگستري به شمار ميرود.
پيمان Contract :
- مجموعه اسناد و مدارك غير قابل تفكيك است كه براي انجام كار يا خدمات بين دو طرف مبادله ميشود.
- توافق مستند قانوني است براي تهيه كالا، اجراي عمليات يا ارائه خدمات.
- يعني موافقتنامه پيمان، نامه پذيرش، برگ پيشنهاد مناقصه، شرايط عمومي، خواستههاي كارفرما، جدولها، پيشنهاد (فني) پيمانكار و هر گونه مدرك ديگري (در صورت وجود) كه در متن موافقتنامه پيمان يا در نامه پذيرش درج شده باشد.
- منظور از پيمان عبارت از تعهداتي است كه طرفين قرارداد طبق اسناد و مدارك پيمان، جهت اجراي وظايف، مسئوليتها و تعهدات نسبت به يكديگر به عهده ميگيرند و اين به مثابه موافقتنامه بين طرفين محسوب ميشود.
قرارداد: Contract
- مجموعه اسناد و مدارك غير قابل تفكيك مشخص شده در موافقتنامه است، كه براي انجام خدمات موضوع قرارداد، بين دو طرف مبادله ميشود.
- قرارداد عبارت است از توافق ارادي دو طرف كه در نتيجه آن رابطه جديدي به وجود ميآيد يا رابطه حقوقي موجود را تغيير ميدهد.
موافقتنامه: Agreement
سندي است كه در آن مشخصات اصلي قرارداد، مانند مشخصات دو طرف، موضوع، مدت، حقالزحمه و تعهدات دو طرف بيان شده است و بايد به امضاي هر دو طرف برسد.
1- پيمان مهندسي و تدارك تجهيزات و كالا Engineering and procurement contract (EPC) :
پيماني است كه در آن مجموعه خدمات طراحي، مهندسي و تأمين مصالح و تجهيزات و نظارت بر نصب و راهاندازي توسط يك پيمانكار انجام ميشود.
2- پيمان تدارك تجهيزات و كالا و ساختمان و نصب Procurement and construction contract (PC) :
پيماني است كه در آن مجموعه خدمات تأمين، مصالح و تجهيزات و عمليات ساختمان و نصب و راهاندازي توسط يك پيمانكار انجام ميشود.
3- پيمان مهندسي، تدارك تجهيزات و كالا و ساختمان و نصب Engineering, procurement and construction contract (PC) :
يك نوع پيمان طرح و ساخت است كه در آن مجموعه خدمات مهندسي و طراحي و تهيه و تأمين تجهيزات و مصالح و عمليات ساختمان و نصب و راهاندازي، تماماً توسط يك پيمانكار انجام ميشود.
4 - پيمان كليدگردان :Turnkey contract
- پيمان كليدگردان پيماني است كه پيمانكار مسئوليت طراحي، تهيه و تدارك مصالح و تجهيزات، ساخت و نصب و ساير كارها براي تكميل طرح را به عهده دارد و طرح را در وضعيت عمليات و آماده بهرهبرداري تحويل كارفرما ميدهد و كارفرما فقط مسئوليت بهرهبرداري را به عهده دارد. و همچنين تأمين موقت منابع مالي نيز به عهده پيمانكار ميباشد و پس از تكميل، هزينهها به وي پرداخت ميشود.
- يكي از روشهاي اجراي طرح و ساخت ميباشد كه پيمانكار تأمين مالي، طراحي و ساخت را برمبناي مشخصات تعيين شده و قيمت مورد توافق انجام ميدهد. بعد از تكميل كار و راهاندازي، كارفرما تمام هزينهها را پرداخت ميكند.
5- پيمان با مبلغ ثابت Fixed price contract :
پيماني است كه مبلغ آن در مناقصه اعلام و يا بر اساس فهرستبها تعيين ميشود.
يادآوري- در صورت تغيير در شرايط اقتصادي مبلغ نهايي قابل تعديل است.
6- پيمان با مبلغ مقطوع Firm fixed price contract - fixed price contract :
پيماني است كه مبلغ آن ثابت بوده و هيچگونه تعديل قيمت به آن تعلق نميگيرد.
اين نوع پيمان با پيمانكاري منعقد ميشود كه تجربه اجرايي اين قبيل كارها را داشته باشد و تمام مسئوليت قيمت متوجه وي ميباشد و ضمناً بيشترين انگيزه را براي كنترل هزينهها و كارايي بيشتر پيمانكار دارد.
- پيماني است كه عليرغم تغييرات در شرايط اقتصادي مبلغ آن قابل تعديل نيست.
7- پيمان يك قلم : Lump sum contract
- پيمان با مبلغ ثابت كه بر اساس مناقصه تك قيمتي منعقد شده است.
- پيماني است با مبلغ ثابت براي انجام يك طرح و يا كار مشخص، كار يا طرح، با محدوده مشخص و شرايط از پيش تعيين شده و با توافق اوليه انجام ميشود. مبلغ قرارداد قابل تغيير نميباشد مگر اينكه حجم كار تغيير كند و دو طرف با مبلغ آن به توافق برسند.
8- پيمان متره Measurement contract :
پيماني است كه در آن، با اندازهگيري مقدار كار انجام شده، پس از تكميل كار، و قيمتگذاري آن براساس فهرست بهاي مورد توافق، از مبلغ پيمان اطمينان حاصل ميشود.
9- پيمان با تعديل قيمت Contract with adjustment :
پيماني است كه قيمت يا مبلغ آن با استفاده از فرمول از قبل توافق شده تعديل ميشود.
10- پيمان مختلط مقطوع و فهرست بها Firm fixed price and unit price contract :
پيماني است كه قسمتهايي از آن (كه دقيقاً مشخص شده است) به صورت مقطوع و بقيه قسمتها (كه هنگام عقد پيمان دقيقاً مشخص نيست) به صورت فهرستبها ميباشد.
11- پيمان طرح و اجرا Design and construct contract :
پيماني است كه پيمانكار پروژهاي را بر اساس اطلاعات ارائه شده به وسيله كارفرما، طراحي و اجرا ميكند.
12 - پيمان اماني Cost reimbursement contract :
پيمان بر اساس هزينههاي انجام شده ميباشد.
13- پيمان اماني با سقف هزينه :Target cost contract
پيمان اماني است كه در آن سقف هزينه اوليه برآورد ميشود و پس از خاتمه كار تفاوت بين سقف هزينه و هزينه واقعي بر اساس توافق بين كارفرما و پيمانكار سرشكن ميشود.
14- پيمان اماني ذينفع : Cost plus contract
پيمان اماني است كه پرداخت به پيمانكار بر اساس هزينههاي واقعي به علاوه درصدي از هزينهها يا دستمزد انجام ميشود.
15- پيمان اماني ذينفع با مبلغ ثابت :Cost plus fixed fee contract
پيماني است كه مبلغ آن بر اساس توافق در بدو قرارداد تعيين و ثابت ميباشد، اين قيمت ثابت با هزينههاي عملي تغيير نميكند مگر اينكه كارهاي مورد پيمان تغيير پيدا كند، اين نوع قرارداد براي پيمانكار انگيزهاي براي كنترل هزينهها پديد ميآورد و در غير اين صورت خسارت زيادي را متحمل خواهد شد.
16 - پيمان اماني ذينفع با درصد سود Cost plus a percentage fee contract :
- قراردادي است كه قيمت كار پيمانكار مقطوع نيست، اما معادل درصد تعيين شده (به عنوان سود) علاوه بر هزينههاي مستند به پيمانكار پرداخت ميشود.
- پيماني است كه هزينههاي مستند پيمانكار به علاوه درصدي به عنوان سود به وي پرداخت ميشود.
17- پيمان اماني ذينفع با قيمت ثابت و پاداش Cost plus award fee contract :
قرارداد بر مبناي پرداخت هزينهها كه شامل دو قسمت ميباشد: 1- قيمت مبناي ثابت اوليه 2- مبلغي به عنوان پاداش، كه تمام يا قسمتي از آن در طول كار به پيمانكار پرداخت ميشود. اين پاداش انگيزهاي است كه پيمانكار در منابع مالي و زمان صرفهجويي كند و كيفيت فني كار را نيز مد نظر قرار دهد و ميزان پرداخت پاداش بر مبناي قضاوت و ارزيابي كار پيمانكار از طرف كارفرما بر اساس پيمان تعيين ميشود.
18- پيمان دستمزدي Labour-only contract :
پيماني است كه تنها براي تأمين نيروي كار منعقد ميشود.
19- پيمان مذاكرهاي (توافق يا قرارداد بدون مناقصه) Negotiated contract :
- قراردادي كه بر اساس بررسي صلاحيت و قدرت اجرايي و سوابق و تجهيزات يك يا چند پيمانكار بدون مناقصه منعقد ميشود. مبلغ و شرايط پيمان نيز بر اساس مذاكره تعيين ميشود.
- پيماني است كه بر اساس شروط مالي و شروط ديگر بين كارفرما و يك پيمانكار واحد مذاكره و توافق شده است.
20- پيمان مناقصهاي :Competitive bid contract
پيماني است كه از طريق مناقصه و دعوت از تمام آنهايي كه خواهان و داراي توان انجام آن هستند، برنده مناقصه مشخص و با وي پيمان بسته ميشود.
21- پيمان مديريت Management contract :
پيماني است كه به موجب آن پيمانكار در مرحله طراحي، خدمات مشاورهاي ارائه ميكند و پس از عقد پيمان، در كارگاه مسئول برنامهريزي و مديريت تمام امور و اجراي كامل پيمان ميباشد.
22- اجراي كار به روش پيمان مديريت Execution using project management contract :
در اين روش اجراي كار از طريق ترك تشريفات مناقصه به يك پيمانكار مديريت واگذار ميشود و پيمانكار مديريت در ازاي مديريت فني و اجرايي حقالزحمه مقطوعي دريافت ميكند. هزينه اجراي عمليات (به استثناي حقالزحمه مديريت) از وجهي كه كارفرما به حساب مشترك واريز ميكند پرداخت ميشود (حساب مشترك با امضاي نماينده كارفرما و رئيس كارگاه است). حداكثر هزينه اجراي عمليات بر مبناي فهرستبهاي مربوط و ضرايب آن به اضافه 20 درصد به عنوان صعوبت نيمه كاره بودن آن محاسبه ميشود. اين روش براي كارهايي كه از پيمانكار خلع يد شده يا قسمتي از طرح كه قبلاً انجام شده است، به كار ميرود. (موضوع بخشنامه شماره 66900 مورخ 15/11/61 سازمان مديريت و برنامهريزي كشور)
23- متمم پيمان Supplementary of contract :
- پيماني است مستقل كه در ادامه كار پيمان قبلي به منظور تكميل آن منعقد ميشود.
- متمم پيمان، پيماني است كه در ادامه پيمان قبلي براي ادامه كار مشابه منعقد ميشود.
24- پيمان دست دوم Sub contract :
پيماني است كه به منظور انجام قسمتي از كار يا بخشي از خدمات توسط شخص ثالثي با پيمانكار اصلي بسته ميشود.
25- قرارداد اندازهگيري مجدد Remeasurement contract :
پيماني است كه براي انجام كار بر اساس حجم عمليات و واحد بهاي مربوط تنظيم شده است و پرداخت بر مبناي مقادير اقلام كار انجام شده و قيمت واحد آنها صورت ميگيرد.
26 - پيمان مذاكرهاي (توافق يا قرارداد بدون مناقصه) :Negotiated contract
- قراردادي كه بر اساس بررسي صلاحيت و قدرت اجرايي و سوابق و تجهيزات يك يا چند پيمانكار بدون مناقصه منعقد ميشود. مبلغ و شرايط پيمان نيز بر اساس مذاكره تعيين ميشود.
- پيماني است كه بر اساس شروط مالي و شروط ديگر بين كارفرما و يك پيمانكار
27- قرارداد همسان Standard form contract - model form contract :
قراردادي است كه موافقتنامه، شرايط عمومي، شرح خدمات و حقالزحمه مصوب داشته باشد.
28 - قرارداد ناهمسان Customized contract :
قرارداد ناهمسان قراردادي است كه موافقتنامه، شرايط عمومي، شرح خدمات يا حقالزحمه مصوب نداشته باشد و يا هر يك از مدارك مصوب ياد شده در آنها قابل استفاده نباشد.
29 - قرارداد پژوهشي Research contract :
قراردادي است كه براي انجام دادن خدمات يا كارهاي پژوهشي و تحقيقاتي مورد استفاده قرار ميگيرد
30 - قرارداد همكاري Cooperation contract :
قرارداد همكاري عبارت است از توافقي كه بين دو يا چند شركت مشاور يا پيمانكار براي انجام يك طرح مشخص يا يك كار به عمل ميآيد. در اين توافق، حدود وظايف و مسئوليت هر كدام از شركتها مشخص شده است.
31 - قرارداد كار :
قرارداد كار عبارتست از قرارداد كتبي يا شفاهي كه به موجب آن كارگر در قبال دريافت حقالسعي، كاري را براي مدت موقت يا مدت غير موقت براي كارفرما انجام ميدهد.
تبصره 1- حداكثر مدت موقت براي كارهايي كه طبيعت آنها جنبه غير مستمر دارد توسط وزارت كار و امور اجتماعي تهيه و به تصويب هيئت وزيران خواهد رسيد.
تبصره 2 - در كارهايي كه طبيعت آنها جنبه مستمر دارد، در صورتي كه مدتي در قرارداد ذكر نشود، قرارداد دائمي تلقي ميشود.
32 - موافقتنامه ليسانس License agreement :
عبارت است از يك قرارداد كه به وسيله آن صاحب ليسانس حق استفاده قانوني از ليسانس را به ديگري ميدهد.
منبع: معاونت توسعه مديريت و برنامه ريزي منابع